Columbus, Ohio, 7-8 August 2009@[Xildhibanpublications]
Magaalada Columbus, Ohio waxaa bishan
August 7-9ka, 2009 lagu soo bandhigay Carwo buugeeed
aad u baaxad weyn. Carwadaas waxaa si wadajir u soo
qabanqaabiyey Shirkadda buugta daabacda ee Scansom
Publishers iyo ururrada kala ah ( Somali Culture &
Research Institute ( SCRI), and Somali Women &
Children Alliance ( SWCA). Labada ururba waxaa xarun u ah
Suuqa caanka ee la yiraahdo ( Global Mall). Shirkadda
Scansom waxay halkaas ku soo bandhigtay buug aad tiro badan
oo qiyaastii ahayd 145 muunadood oo kala duwan oo la
daabacay 10-15 sano ee ugu dambeeyey. Waxaa buugtaas ka mid
ahaa;
Buugaagta carruurta, Suugaanta,Diiniga, Taariikhda,
Ciyaaraha, Qaamuusyo kala duwan & buugaag kale.
Sidoo kale waxaa isla madasha lagu soo bandhigay sawirro
gacmeed iyo agab farashaxaneed ay soo bandhigeen Macallin
Diiriyoos iyo Ardadiisa. Macallin Diiriyoos wuxuu saldhig
iyo laf-dhabar u yahay ururita iyo kaydinta agabka hiddaha
iyo dhaqanka Soomalaiyeed. Waa khabiir ku xeel-dheer hawlaha
la xiriira kaydinta, ururinta, daryeelka qalabka kala duwan
ee hiddaha iyo dhaqanka ( Ethnography).
Bandhigga waxaa iyana kaalin lama illaawaan ah ka qatay
ururka haweenka hooyada iyo dhallanka oo ay garwadeen u
ahayd Xaawo M. Siyaad oo kaalin aad u weyn ka qaadatay
hirgelinta bernaamajka.
Waxaa iyana bernaamjka qayb Libaax ka qaatay aqoonyahanno
iyo qorayaal reer Columbus ah, waxaana ugu hilin cuslaa
macallinkii weynaa ee Cali Mire Cawaale. Abwaankii ay
maskaxdiisu dihatay heesta loo doortay inay noqoto astaanta
qaranka Soomaaliyeed ( Waa heestii caanka ahayd ee
Soomaaliyey Toosow isku tiirsada…. ee uu curiyay bishii
Luulyo, 1947.
Waxaa iyana kaalin wax-ku-ool ah ah ka qaatay bernaamajka,
Dr. Cabdinuur SH. Maxamad oo ah khabiir ku takhasusay
arrimaha waxbarashada kana tirsan shaqalaaha wasaaradda
Waxbarshada ee Gobolka Ohio ( Ohio Department of
educations). Dr Cabdinuur wuxuu xogwarran fiican ka bixiyey
guud ahaan caqabadaha hor taagan iyo fursadaha ay haystaan
ardayga Soomalaiyeed ee ku dhaqan gobolka Ohio gaar ahaan
reer Columbus. Wuxuu siiyey baraarujin waalidiinta
Soomaaliyeed. Waxaa xusid iyo tixgelin mudan markii uu
Dr. Cabdinuur ka warbixiyey macnaha iyo fikradda laga
haysato qadada lacag la’aanta ee iskuuladda laga
bixiyo, looguna talo galay ardayda saboolka ah ee ay
waalidintooda ku adagtahay inay qadadaas ka bixiyaan
ilmahooda.Ardada
Soomaaliyeed ayaa ugu badan
dadka la siiyo qadadaas.
Tirakoobka ay wasaaraddu soo saarto ay si wanaagsan arrintu
ugu qeexan tahay. Arrintaas ayaa ardayga ugu filan quursi
in ardayga kale ee dhiggiisa ah ee waalidkiis u
huro inuu u iibiyo ilmaha qadadiisa inta uu iskuulka
joogo. Qadada bilaashka ah ee loogu talo galay dadka
saboolka ayaa lagu sarbeebi karaa astaan saboolnimo iyo
quursi. Waalidiin badan ayay arrintaasu ku noqotay dhaygayg,
ashqaraar, iyo dhabannno- hays markii loo ifiyey arrintaas.
(War la helaa, talo la hel).
Waxaa isna madasha ka hadlay Professor Banda ( Ohio State
University) oo ka hadlay waxbarashada luqada afka-Soomalaiga
ee ay bixiso jaamicadda (OSU) iyo sida loo kobcin lahaa
tirada ardayda Soomaaliyeed. Tirada ardayda ayaa weli aad u
hoosaysa oo aan si fiican u gaarin meeshii laga rabay. Wuxuu
bogaadin iyo dhiillo-gelin u jeediyey waalidiinta
Soomaaliyeed, kuna bogaadiyey inay gacan fiican siiyaan si
loo hormariyo luqadda afka Soomaaliga oo loola simo lugadaha
kale ee Afrikanka ee jaamicadda laga dhigo. Ardayda
Soomaaliyeed keligood ayaa ka badan wadara guud ee dhammaan
ardayda Afrikaanka ah. Haddana inkasta oo tallaabo toosan oo
taariikhi ah horay loo qaaday, haddana tirade ardaydu aad
bay uga hoosaysa meeshii laga rabay. Halkaas baraarujin ayaa
looga baahan yahay waalidka Soomaaliyeed inu ku dhiirri
geliyo inay ardaydoodu ka dhigtaan afkooda hooyo Jaamicaada
( OSU) oo hadda ugu horraysay hirgelinta luqadaha Afrikaanka.
Suugaantaas waxaa ka abwanka ka soo xulay kaydkiisa Tix iyo
Taariikh oo la rajaynayo inuu buug ahaa ahaa ku soo baxo
dhammaadka sannadkan ( haddii Alle idmo) waxaana soo saari
doontaa oo hadda faraha kula jirta shirkadda Scansom
Publishers. Ugu dambyn wuxuu qoraagaa Maxamad Sh. Xasna
xogwarran fiican ka bixiyey dalagga qoraal ee u soo go’ay
afkeenna hooyo.
Tiradaas uu abwaanku ku sheegay
qiyaastii 190-200 buug oo kala duwan oo la daabacy 15kii
sano e ugu dambeeyey, wuxuuna qoraagu faallo ka bixiyay
dhawr buug oo ka mid buugtiisa badan uu uu daabacay 15kii
sano ee ugu dambeeyey. Waxaa si aad loo jeclaaday marka uu
ka akhriyay buugga maahmaahyada gaar ahaan qaybta
tirooleyda-Saddexleyda. Waxaa isna aad loo jeclaystay marka
uu ka hadlay godadka kala duwan ee laga gabyo ( ilaa
qiyaastii 350 gabay oo kala duwan ayaa ku urursan
Lixda Diiwaan ee Silsiladda Gurmad Vol.1-6-
1997-2007). Waxaa iyana aad loo jeclaaday buugta ciyaaraha
gaar ahaan Taariikhda Kubbadda Cagta Soomaaliyeed iyo
Taariikhda Kubbada Kolayga Soomaaliyeed oo ay ku
urursanyihiin xogwarran, iyo sawirro ku saabsan Naadiyadii
heerka 1aad ee dalkeena muddadii u dhaxaysay 1940-1990.
Gebogebadii bernaamijka wuxuu qoraaga Max'ed Sh. Xassan oo
fikradda Bernaamajka isku soo dubba riday u mahadceliyey
dhammaan dadkii gacanta ku siiyey inuu bernaamjaku hirgalo
oo ku taageeray hiil iyo hoo iyo af iyo addin. Waxaa mahad
gaar mudan dhallinyaradii qalabka warbaahinta u gudbiyey
dadweynaha gaar ahaan Sawir qaadayaal Max'ed Xassan Weyne,
Cabdisaalaam Caato, Max'ed Max'ud Diiriyoos, Wiilwaal. Mahad
ballaaran waxaa iyana loo celiyay Website_yada kala ah.
Xildhibanpublications.com, Bartamaha.com, Alldalka.Com
, Wardheer.com, Ceegaag.Online & dhammaan dadkii geystay
taageero hiil & hoo ah & mid af & addinba ah. Shirkadda Scansom ballanqaaday in munaasabad tan oo
kale ah soo bandhigtay sannadkiiba hal mar. Wixii fikrad,
talo iyo tusaale ah fadlan u soo dir dhambaal ku socda:
Scansom Publishers:
scansom@scansom.com,
scansom@hotmail.com. Fadlan booqo bogga Scansom:
www.scansom.com.
Qoraaga Max'ed Sh. Xassan Nuur.
Xildhiban
Pblications, London
|